Bệnh Viêm Da Dầu Ở Mặt: Cách Điều Trị Và Phòng Ngừa Hiệu Quả
hay viêm da tiết bã nhờn là một dạng viêm da mạn tính không rõ căn nguyên. Bệnh thường xuất hiện chủ yếu ở những vùng da có tuyến bã nhờn hoạt động mạnh. Và nếu sự sản sinh quá nhiều dầu ở vùng mặt gọi là viêm da dầu ở mặt.
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Lệ Quyên (Trưởng khoa Da liễu, Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc) cho biết : Viêm da dầu ở mặt có thể gặp ở cả người lớn lẫn trẻ em, đặc biệt trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi. Có khoảng 2 - 5% dân số mắc phải căn bệnh này, trong đó nam giới có nguy cơ bị bệnh cao hơn nữ giới.
- Người có cơ địa tiết bã nhờn: Theo các chuyên gia, những người có cơ địa tiết bã nhờn thường có nguy cơ mắc bệnh viêm da dầu ở mặt cao. Ở những người này nếu bệnh không được điều trị kịp thời có thể phát triển thành bệnh vảy nến gây khó khăn trong việc chữa trị sau này.
- Người bị liệt mặt: Đây cũng là đối tượng rất dễ bị viêm da dầu ở mặt. Nguyên nhân là do chức năng của da, nhất là chức năng bài tiết, điều hòa tuyến bã nhờn trên mặt hoạt động không bình thường. Từ đó dẫn đến tình trạng bã nhờn bài tiết nhiều, rất dễ gây viêm.
- Bệnh nhân bị nhiễm HIV: Thông thường, sức đề kháng của người bệnh nhiễm HIV thường rất yếu dẫn đến các chức năng hoạt động trong cơ thể bị ảnh hưởng, trong đó có chức năng bài tiết bã nhờn. Chính vì vậy, bệnh nhân bị nhiễm HIV rất dễ mắc phải căn bệnh viêm da dầu ở mặt.
- Người bị suy dinh dưỡng: Thiếu hụt chất dinh dưỡng, đặc biệt là nhóm vitamin B, khoáng chất như kẽm sẽ khiến chức năng của hệ bài tiết bị ảnh hưởng dẫn đến tình trạng mất cân bằng, gây viêm da dầu, nhất là ở mặt.
- Bệnh nhân dùng thuốc thần kinh: Tác dụng phụ của một số loại thuốc thần kinh có thể gây viêm da dầu ở mặt.
- Sang chấn tâm lý: Suy nghĩ nhiều, stress, căng thẳng có thể là nguyên nhân gây viêm da dầu ở mặt.
- Người bị bệnh Parkinson: Theo một số nguồn thông tin, những người bị bệnh parkinson thường có nguy cơ mắc bệnh viêm da tiết bã nhờn cao hơn người bình thường.
Cho đến nay, nguyên nhân gây viêm da dầu ở mặt vẫn chưa được xác định rõ. Nhưng theo các nhà nghiên cứu, bệnh hình thành có thể là do vi khuẩn P. acne, nấm malassezia ovale (malassezia furfur) và một số loại vi khuẩn khác gây nên. Ngoài ra, viêm da dầu cũng có thể do các nguyên nhân sau:
- Da xuất hiện các mảng, dát màu đỏ và có ranh giới không rõ ở khắp mặt hoặc ở những vùng tuyến bã nhờn hoạt động mạnh như má, trán và cằm
- Hình thành các đốm phát ban trên mặt
- Trong trường hợp để lâu da bắt đầu kết vảy và bong tróc
Viêm da dầu ở mặt thường diễn ra một cách từ từ, không đột ngột. Thông thường, ở một số trường hợp bệnh không gây ngứa nhưng cũng có nhiều bệnh nhân bị ngứa tại vùng da tổn thương. Tình trạng ngứa thường tăng lên khi bệnh nhân hoạt động gây đổ mồ hôi. Ngoài triệu chứng này r, người bệnh có thể gặp phải các biểu hiện viêm da dầu ở mặt khác như:
Bên cạnh các triệu chứng chung về bệnh viêm da dầu ở mặt, tùy thuộc vào từng đối tượng, độ tuổi mắc bệnh mà dấu hiệu nhận biết cũng khác nhau. Do đó, khi thấy da mặt có những biểu hiện bất thường, người bệnh nên thăm khám sớm.
Viêm da dầu nói chung và viêm da dầu ở mặt nói riêng là bệnh mạn tính và hiện nay vẫn chưa có biện pháp điều trị dứt điểm. Tuy nhiên, người bệnh có thể kiểm soát triệu chứng bệnh thông qua những cách sau đây:
Người bệnh có thể dùng thuốc corticoid dạng bôi, kem dưỡng ẩm và lotion nhẹ để điều trị viêm da dầu ở mặt. Thông thường, để cải thiện triệu chứng tổn thương da do viêm da dầu ở mặt gây ra, bệnh nhân nên dùng những loại thuốc này trong 1- 2 tuần. Tuyệt đối không được dùng lâu và chỉ nên sử dụng ở những vùng da dày sừng. Bởi kem chứa corticoid tác dụng mạnh có thể gây tổn thương da mặt và gây ra các phản ứng phụ không mong muốn.
Bệnh nhân bị viêm da dầu ở mặt có thể sử dụng các loại thuốc có tác dụng nhẹ như dexamethason hoặc hydrocortison để giảm triệu chứng ngứa ngáy, bong tróc trên da. Trong trường hợp bệnh nặng và thuốc điều trị bôi tại chỗ không đáp ứng, người bệnh có thể chuyển sang dùng thuốc corticoid theo đường uống ngắn ngày. Nhưng cần thận trọng vì bệnh có thể tái phát nặng hơn sau khi ngưng sử dụng thuốc.
Ngoài ra, trị viêm da dầu ở mặt cũng có thể dùng thuốc calcineurin tại chỗ như mỡ tacrolimucs hoặc pimecrolimus. Hoặc theo tài liệu của Bộ Y tế vào năm 2024, cuốn "Hướng dẫn, chẩn đoán và cách điều trị bệnh da liễu" có ghi, bệnh nhân có thể dùng xà phòng ZnP 2% và các loại thuốc kháng nấm khác như ketoconazol, bifonazol và ciclopiroxolamin để điều trị viêm da dầu ở mặt. Đồng thời có thể dùng isotretinoin để giảm sự bài tiết của tuyến bã nhờn.
Mặt khác, nếu viêm da dầu ở mặt là do thiếu hụt chất dinh dưỡng. Lúc này, người bệnh nên bổ sung vitamin B (bao gồm B3 và B6), vitamin H và khoáng chất như kẽm cho cơ thể.
Lưu ý: Bệnh nhân chỉ sử dụng các loại thuốc kể trên khi có chỉ định của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý mua và dùng thuốc để tránh gặp phải các tác dụng phụ nguy hiểm, hoặc khiến bệnh trở nên nặng hơn, dẫn tới biến chứng khó lường.
Bên cạnh các loại thuốc Tây y điều trị viêm da dầu ở mặt, nhiều người còn sử dụng những loại tinh dầu từ thiên nhiên để làm giảm triệu chứng bệnh như:
Dùng tinh dầu hoa oải hương điều trị viêm da dầu ở mặt
Để làm giảm tình trạng bong tróc da, người bệnh chỉ cần sử dụng 2 giọt tinh dầu hoa oải hương với với 1 giọt dầu argan. Sau đó, thoa đều dầu lên vị trí da mặt bị viêm. Thực hiện đều đặn mỗi ngày trước khi đi ngủ sẽ giúp hỗ trợ điều trị bệnh.
Cách làm rất đơn giản, bệnh nhân chỉ cần sử dụng 2 giọt tinh dầu trà hòa trộn với 1 muỗng dầu dừa để làm chất dẫn. Sau đó, thoa đều lên mặt, đặc biệt những vị trí bị viêm da dầu như mày, trán, má và cằm. Sau khi bôi khoảng 30 phút, người bệnh nên vệ sinh lại mặt bằng nước ấm. Thường xuyên áp dụng cách làm này giúp giảm nhanh triệu chứng khó chịu do viêm da dầu ở mặt gây ra.
Phương pháp sử dụng tinh dầu chỉ giúp làm giảm phần nào triệu chứng khó chịu do viêm da dầu gây ra trên mặt và giúp dưỡng da, cải thiện tình trạng bong tróc. Tuy nhiên, việc sử dụng tinh dầu không cho hiệu quả cao trong việc điều trị bệnh. Mặt khác nếu mua phải tinh dầu chất lượng kém, bị pha trộn các tạp chất thì rất dễ gây kích ứng da mặt, khiến tình trạng bệnh càng nghiêm trọng hơn. Do đó, tốt nhất bệnh nhân vẫn nên lựa chọn các biện pháp điều trị chính thống. Chỉ sử dO 09;ng tinh dầu như phương pháp hỗ trợ điều trị và cần thận trọng trong việc lựa chọn tinh dầu nguyên chất.
Hiện nay sử dụng các bài thuốc Đông y để điều trị viêm da tiết bã đang là xu hướng được rất nhiều bệnh nhân lựa chọn. Với thành phần hoàn toàn từ thảo dược thiên nhiên, bài thuốc Đông y không mang tới tác dụng tức thì như Tây y, nhưng lại đảm bảo hiệu quả cao và lâu dài nhờ nguyên lý điều trị từ gốc. Bên cạnh đó, các bài thuốc Đông y còn rất an toàn cho sức khỏe không gây tác dụng phụ nguy hiểm dù sử dụng trong thời gian dài.
Nắm vững những ưu thế vượt trội của Đông y trong điều trị các căn bệnh ngoài da, Trung tâm Thuốc dân tộc đã tiến hành nghiên cứu chuyên sâu đề tài "Ứng dụng dược liệu quý trong điều trị căn bệnh viêm da dầu". Kết quả đã cho ra đời bài thuốc Nam chữa viêm da dầu hiệu quả, mang đến giải pháp cứu cánh cho bệnh nhân viêm da dầu ở mặt.
- Với các thành phần thảo dược ích nhĩ tử, ô liên rô, mò trắng, dược liệu trầu không, dâu tằm... Sử dụng thuốc ngâm rửa để làm sạch vùng da mặt bị bệnh, giúp sát khuẩn, loại bỏ dầu nhờn, làm thông thoáng lỗ chân lông giúp dược chất có thể thấm sâu vào trong da.
- Có thành phần trầu không, đạm trúc diệp, nghệ tươi, ô liên rô, chiết xuất cây sơn... Thuốc bôi được dùng sau khi đã làm sạch da với thuốc ngâm rửa, có tác dụng tiêu viêm, tiêu sừng, kiểm soát việc tiết dầu nhờn trên da, chữa lành các tổn thương, giúp da mặt trở nên thông thoáng.
- Bào chế từ những thành phần thảo dược quý gồm hoàng cầm, hạ khô thảo, kim ngân hoa, tang bạch bì, bồ công anh, sinh địa, khổ sâm... Bài thuốc uống tạo tác động sâu vào bên trong cơ thể giúp tiêu viêm, giải độc, thanh nhiệt, mát gan, cân bằng nội tiết, điều hòa hoạt động bài tiết mồ hôi và dầu nhờn trên da, nhờ đó loại bỏ từ gốc căn nguyên gây bệnh. Bài thuốc còn tập trung bồi bổ thể trạng và nâng cao sức đề kháng để phòng tránh bệnh tái phát trở lại.
Bài thuốc Nam chữa viêm da dầu của Trung tâm Thuốc dân tộc kế thừa hoàn hảo tinh hoa Y học cổ truyền từ hàng chục bài thuốc cổ. Đồng thời trải qua nghiên cứu chuyên sâu cùng thử nghiệm lâm sàng gắt gao để tạo ra công thức tỉ lệ "vàng" mang đến hiệu quả tối ưu nhất cho bài thuốc. Qua nhiều lần cải tiến và phát triển, bài thuốc Nam chữa viêm da dầu của Trung tâm Thuốc dân tộc chính thức được đưa vào phác đồ điều trị với 3 chế phẩm:
Sự kết hợp chặt chẽ của bộ 3 chế phẩm đã tạo nên phác đồ điều trị toàn diện, giúp kiểm soát hiệu quả các triệu chứng viêm da dầu, trả lại làn da khỏe mạnh, thông thoáng và nhuận sắc cho bệnh nhân.
Bài thuốc có thành phần từ 100% thảo dược sạch tự nhiên, đạt tiêu chuẩn quốc tế GACP-WHO an toàn tuyệt đối cho sức khỏe. Nguồn nguyên liệu được kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo nguồn gốc rõ ràng. Phần lớn thảo dược thu hái trực tiếp từ những vườn chuyên canh thảo dược chất lượng cao theo hướng hữu cơ do Trung tâm Thuốc dân tộc trực tiếp gieo trồng và chăm sóc.
Bài thuốc sau khi thử nghiệm trên 500 bệnh nhân đã cho kết quả khả quan với hơn 80% bệnh nhân thoát khỏi triệu chứng sau các giai đoạn cụ thể:
- Vệ sinh da mặt thường xuyên bằng dung dịch làm sạch da, có tính kháng khuẩn. Đồng thời luôn giữ cho da thông thoáng.
- Dùng kem dưỡng ẩm mỗi ngày giúp làm giảm tình trạng da bị khô và bong tróc. Tuy nhiên, nên lựa chọn những loại kem dưỡng có nguồn gốc từ thiên nhiên hoặc sản phẩm phù hợp với da.
- Đeo khẩu trang khi đi ra ngoài đường hoặc đến những nơi chứa nhiều khói bụi, hóa chất độc hại.
- Nên uống nhiều nước, bởi nước giúp cung cấp độ ẩm cho da và giúp điều hòa tuyến bã nhờn. Đồng thời, nước giúp quá trình đào thải chất độc ra trong cơ thể ra ngoài dễ dàng, ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm trên da.
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, bổ sung nhiều thực phẩm có lợi cho da. Đặc biệt là những thực phẩm giàu hàm lượng chất chống oxy hóa như cam, bưởi, quýt, ớt chuông,... Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng nên hạn chế đồ ăn, thức uống chế biến sẵn hay gia vị cay nóng, chứa chất kích thích.
- Thường xuyên tập thể dục giúp tăng cường sức đề kháng và hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại bệnh tật.
Bên cạnh việc điều trị, bệnh nhân cũng nên thực hiện các biện pháp sau đây để phòng tránh mắc bệnh, đồng thời ngăn ngừa viêm da dầu ở mặt tái phát.
Để điều trị và phòng ngừa viêm da dầu hiệu quả, bệnh nhân nên thăm khám tại các cơ sở chuyên khoa uy tín. Các bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác về tình trạng bệnh và phác đồ điều trị phù hợp nhất.